Από τους γνωστότερους σκύλους της αρχαιότητας που σήμερα θεωρείται η γενετική βάση του σύγχρονου Ελληνικού ποιμενικού σκύλου είναι ο Μολοσσικός, που γεωγραφικά τοποθετείται στην αρχαία Ήπειρο.

Η γενετική αυτή βάση πιθανότατα διευρύνθηκε και με άλλες επιμιξίες τοπικών ποικιλιών του αρχαιοελλαδικού χώρου και διατηρήθηκε διαμέσου των αιώνων στο απομονωμένο και δύσβατο περιβάλλον της οροσειράς της Πίνδου έως τις μέρες μας.

Ο Ελληνικός ποιμενικός μπορεί να χαρακτηριστεί σαν ο Μεγάλος Ορεινός ποιμενικός σκύλος της χώρας μας.

Οι ιδιαιτερότητες του φυσικού περιβάλλοντος της χώρας μας έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην διαμόρφωση της μορφολογίας του σκύλου αυτού.

Η διαχείριση των ποιμνίων απαιτούσε ανέκαθεν την εκμετάλλευση των ορεινών βοσκοτόπων και επέβαλε μετακινήσεις των περισσοτέρων κοπαδιών από τα χειμαδιά (πεδινές βοσκές) στα ορεινά (θερινές βοσκές).

Η μετακίνηση των ποιμνίων επί αιώνες πραγματοποιούνταν με αργούς ρυθμούς, βαδίζοντας με τα πόδια, ακολουθώντας συγκεκριμένα δρομολόγια, κατά τα οποία οι σκύλοι έπρεπε να ακολουθούν το κοπάδι συνεχώς και να το προστατεύουν. Απαιτούνταν συνεπώς από τον σκύλο συνδυασμός αντοχής, ικανότητας δίωξης και δύναμης κατά την συμπλοκή με τον αντίπαλο, καθώς επίσης ικανότητα προσαρμογής σε συνθήκες στέρησης.

Σήμερα στην ύπαιθρο είναι δυνατόν να συναντήσει κανείς πολλά διαφορετικά μορφολογικά στοιχεία στους ποιμενικούς σκύλους που οφείλονται σε μεγάλο βαθμό:

1) στην μιγαδοποίηση του Ελληνικού ποιμενικού με άλλες φυλές.

2) στην κλειστή (συγγενική) αναπαραγωγή που ασκήθηκε ηθελημένα ή άθελα από τους κτηνοτρόφους και εμπέδωσε συγκεκριμένα χαρακτηριστικά.

Η αναφορά στις μορφολογικές επιλογές είναι αντιληπτή όταν ορίζεται με ένα πρότυπο φυλής που αναφέρεται περιγραφικά στα επί μέρους σημεία του σώματος, καθώς και στις ιδιότητες του σκύλου. Πατήστε εδώ

Όλα αυτά τα στοιχεία πρέπει να είναι αναγνωρίσιμα σε μικρό ή μεγάλο βαθμό και στα πατρογονικά ζώα και στους απογόνους τους.

Ο «καλός σκύλος» κατά τον κτηνοτρόφο σημαίνει συνήθως μόνο την εργασιακή ικανότητα ή το πάθος της δίωξης του αγριμιού και δεν σχετίζεται με την επιθυμητή μορφολογία που ο σύγχρονος εκτροφέας αναζητά στους σκύλους των κτηνοτρόφων.